کد مطلب:245562 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:278
اصحاب و راویان
آقای عزیزالله عطاردی در مسند امام جواد علیه السلام نام 22 نفر از اصحاب و نام 121 نفر از راویان حضرت جواد علیه السلام را ذكر می كند. آقای سید محمد كاظم قزوینی در كتاب «امام جواد من المهد الی اللحد» نام 271 نفر از اصحاب آن حضرت را بیان كرده، كه به شرح حال برخی از آنان اشاره می كنیم:
1- احمد ابن محمد بن ابی نصر بزنطی؛ وی اهل كوفه، ثقه و جلیل القدر است. او شبی به خدمت حضرت رضا علیه السلام رسید و سؤالات زیادی پرسید و پاسخ آن ها را دریافت كرد، تا پاسی از شب گذشت.
حضرت به او فرمود: چنانچه دوست می داری، در منزل ما بخواب. احمد می گوید: پیشنهاد حضرت را پذیرفته، اما پیش از آن به سجده رفتم و خدا را شكر كردم كه امام علیه السلام مرا مورد عنایت قرار داد. ناگهان حضرت آمدند و فرمودند: ای احمد! حضرت علی علیه السلام به دیدن صعصعة بن صوحان رفت و فرمود: مبادا بر برادران خود افتخار كنی من به عیادت تو آمده ام؛ «ان أكرمكم عندالله أتقیكم».
2- علی بن مهزیار اهوازی؛ در توقیعی حضرت جواد علیه السلام برای او دعای
[ صفحه 169]
خیر می كند و از خداوند می خواهد در تمام احوال از بلا محفوظ باشد: «و أسئل الله تعالی أن یحفظك من بین یدیك و من خلفك و فی كل حالاتك»
علی بن مهزیار سی و سه كتاب نگاشته است. رسم او این بود: هنگام طلوع آفتاب سر به سجده می گذاشت و سر بلند نمی كرد تا برای هزار نفر از برادران مؤمن خود دعا كند به آنچه برای خود دعا می كرد و پیشانی او از كثرت سجده پینه بسته بود.
3- محمد بن أبی عمیر؛ او امام كاظم، امام رضا و امام جواد علیهم السلام را درك كرده و 94 كتاب نوشته است. به سبب نپذیرفتن منصب قضاوت از سوی مأمون و افشا نكردن نام شیعیان، او را تازیانه های بسیاری زدند و مدت 4 سال در زندان به سر برد. در زمان هارون الرشید، سندی بن شاهك به امر هارون او را 120 چوب زد. زیرا او شیعه ی اهل بیت بود و سرانجام 121 هزار درهم به آنان داد تا او را از زندان آزاد كردند.
ابن أبی عمیر بزاز بود و از مردی ده هزار درهم طلب داشت. بر اثر دگرگونی روزگار اموال او تمام شد و فقیر گشت. مردی كه مدیون او بود. فورا منزل خود را به ده هزار درهم فروخت و مبلغ آن را برای ابن أبی عمیر آورد. ابن أبی عمیر از او پرسید: آیا این پول به ارث به تو رسیده است؟
گفت: نه. گفت: كسی به تو بخشیده است؟ گفت: نه. پرسید: از كجا
[ صفحه 170]
آوردی؟ گفت: منزل خود را به سبب بدهكاری به تو فروخته ام.
ابن أبی عمیر گفت: ضریح محاربی از حضرت صادق علیه السلام برای من چنین نقل كرد: «لا یخرج الرجل عن مسقط رأسه بدین»؛ یعنی انسان به جهت بدهكاری، منزل خود را نمی فروشد. این پول ها را بردار. به خدا قسم! گر چه به یك درهم آن نیازمند هستم، اما یك درهم را نیز از تو نمی پذیرم. [1] .
4- صفوان بن یحیی، محمد بن سنان، زكریا بن آدم
حضرت جواد علیه السلام برای آنان دعا می كند و می فرماید: «جزی الله صفوان بن یحیی و محمد بن سنان و زكریا بن آدم عنی خیرا فقد وفوا لی»؛ [2] خداوند به آنان پاداش خیر عطا كند. زیرا نسبت به من وفا دارند.
شخصیت دیگری مانند محمد بن اسماعیل بن بزیع، حسن بن سعید اهوازی، احمد بن محمد بن خالد برقی، نوح بن شعیب بغدادی، محمد بن احمد محمودی، أبویحیی جرجانی، ابوالقاسم ادریس قمی، علی بن محمد،هارون بن حسن بن محبوب، اسحاق بن اسماعیل نیشابوری و... از محضر امام علیه السلام بهره های علمی فراوانی برده اند.
[ صفحه 171]
1- احمد ابن محمد بن ابی نصر بزنطی؛ وی اهل كوفه، ثقه و جلیل القدر است. او شبی به خدمت حضرت رضا علیه السلام رسید و سؤالات زیادی پرسید و پاسخ آن ها را دریافت كرد، تا پاسی از شب گذشت.
حضرت به او فرمود: چنانچه دوست می داری، در منزل ما بخواب. احمد می گوید: پیشنهاد حضرت را پذیرفته، اما پیش از آن به سجده رفتم و خدا را شكر كردم كه امام علیه السلام مرا مورد عنایت قرار داد. ناگهان حضرت آمدند و فرمودند: ای احمد! حضرت علی علیه السلام به دیدن صعصعة بن صوحان رفت و فرمود: مبادا بر برادران خود افتخار كنی من به عیادت تو آمده ام؛ «ان أكرمكم عندالله أتقیكم».
2- علی بن مهزیار اهوازی؛ در توقیعی حضرت جواد علیه السلام برای او دعای
[ صفحه 169]
خیر می كند و از خداوند می خواهد در تمام احوال از بلا محفوظ باشد: «و أسئل الله تعالی أن یحفظك من بین یدیك و من خلفك و فی كل حالاتك»
علی بن مهزیار سی و سه كتاب نگاشته است. رسم او این بود: هنگام طلوع آفتاب سر به سجده می گذاشت و سر بلند نمی كرد تا برای هزار نفر از برادران مؤمن خود دعا كند به آنچه برای خود دعا می كرد و پیشانی او از كثرت سجده پینه بسته بود.
3- محمد بن أبی عمیر؛ او امام كاظم، امام رضا و امام جواد علیهم السلام را درك كرده و 94 كتاب نوشته است. به سبب نپذیرفتن منصب قضاوت از سوی مأمون و افشا نكردن نام شیعیان، او را تازیانه های بسیاری زدند و مدت 4 سال در زندان به سر برد. در زمان هارون الرشید، سندی بن شاهك به امر هارون او را 120 چوب زد. زیرا او شیعه ی اهل بیت بود و سرانجام 121 هزار درهم به آنان داد تا او را از زندان آزاد كردند.
ابن أبی عمیر بزاز بود و از مردی ده هزار درهم طلب داشت. بر اثر دگرگونی روزگار اموال او تمام شد و فقیر گشت. مردی كه مدیون او بود. فورا منزل خود را به ده هزار درهم فروخت و مبلغ آن را برای ابن أبی عمیر آورد. ابن أبی عمیر از او پرسید: آیا این پول به ارث به تو رسیده است؟
گفت: نه. گفت: كسی به تو بخشیده است؟ گفت: نه. پرسید: از كجا
[ صفحه 170]
آوردی؟ گفت: منزل خود را به سبب بدهكاری به تو فروخته ام.
ابن أبی عمیر گفت: ضریح محاربی از حضرت صادق علیه السلام برای من چنین نقل كرد: «لا یخرج الرجل عن مسقط رأسه بدین»؛ یعنی انسان به جهت بدهكاری، منزل خود را نمی فروشد. این پول ها را بردار. به خدا قسم! گر چه به یك درهم آن نیازمند هستم، اما یك درهم را نیز از تو نمی پذیرم. [1] .
4- صفوان بن یحیی، محمد بن سنان، زكریا بن آدم
حضرت جواد علیه السلام برای آنان دعا می كند و می فرماید: «جزی الله صفوان بن یحیی و محمد بن سنان و زكریا بن آدم عنی خیرا فقد وفوا لی»؛ [2] خداوند به آنان پاداش خیر عطا كند. زیرا نسبت به من وفا دارند.
شخصیت دیگری مانند محمد بن اسماعیل بن بزیع، حسن بن سعید اهوازی، احمد بن محمد بن خالد برقی، نوح بن شعیب بغدادی، محمد بن احمد محمودی، أبویحیی جرجانی، ابوالقاسم ادریس قمی، علی بن محمد،هارون بن حسن بن محبوب، اسحاق بن اسماعیل نیشابوری و... از محضر امام علیه السلام بهره های علمی فراوانی برده اند.
[ صفحه 171]
[1] بحار، ج 49، ص 273.
[2] اعيان الشيعة، ج 2، ص 35؛ رجال كشي، ص 424.